De stabij, de stabijhoun of de stabyhoun is een hond die oorspronkelijk in Friesland werd gehouden. Het is een manusje-van-alles die onder andere als jachthond, gezinshond, waakhond en mollenvanger kan worden ingezet. Daarnaast kan hij ook allerlei andere taken voor landbouwers uitvoeren en is hij geschikt voor de meeste hondensporten. Wil jij een stabij kopen? Ga dan nog niet meteen op zoek naar een stabij puppy maar lees eerst even verder. Er valt per slot van rekening nog veel meer te ontdekken over de Friese stabij.
Over de stabij
De stabijhoun heeft een bijzonder stabyhoun karakter dat je moet kunnen appreciëren. Het is een hond die niet met de harde hand kan worden opgevoed en die het voor een groot deel moet hebben van zijn natuurlijk enthousiasme en beslissingsvrijheid. Dit is echter niet het enige dat je moet weten over het stabij karakter of de stabij hond in het algemeen. Lees zeker verder en ontdek meer over de stabijhoun.
Uiterlijke kenmerken van de stabij
De stabij, stabyhoun of stabijhoun is een krachtige hond van gemiddelde grootte. De Friese stabij heeft een rechte rug en is iets langer dan hij hoog is. Zijn borst is vrij breed en geeft hem een gespierde indruk mee. Zijn staart is dan weer vrij lang en wordt in rust altijd omlaag gedragen.
De vacht van de Friese stabij is halflang en sluik, met korter haar op de kop en langer haar aan de achterkant van de poten. De stabijhoun komt in een oranje, bruine of zwarte vacht met daarop een witte aftekening. Dit kan eventueel worden vergezeld van een witte spikkelaftekening of schimmel. De kleuren van de ogen en de neus zijn afhankelijk van de grondkleur. Bij een oranje of bruine grondkleur zijn ze bruin, maar bij een zwarte grondkleur is de neus zwart en zijn de ogen donkerbruin.
De kop is evenwichtig, niet te smal en niet te breed, en heeft een lichte stop en horizontale ogen. De oren zijn vrij laag aangezet en ze hangen tegen de kop omlaag.
De schofthoogte van de stabij bedraagt 48 tot 50 cm bij de teefjes en 50 tot 53 cm bij reuen. Een teefje weegt zo’n 18 tot 23 kilogram en een reu weegt 22 tot 27 kilogram.
Stabij karakter
Het stabij karakter is intelligent, actief en aanhankelijk, maar hij stelt hij zich ook heel bemoeizuchtig op. Hij weet graag wat zijn baasjes allemaal doen en heeft de neiging om hen de hele dag te volgen en te observeren. Hij is dan ook heel geduldig en kan gerust even wachten tot er eindelijk eens iets boeiends gebeurt, zoals de frigodeur die opent. Omwille van zijn intelligentie leert hij snel bij en hij heeft aanleg tot gehoorzamen, maar hij moet er echt wel het nut van inzien. Het is geen hond die zonder meer doet wat je vraagt en over zich heen laat lopen, terwijl hij wel een gevoelige aard heeft. Met alleen zijn heeft hij het moeilijk, maar hij kan het wel leren. Omwille van dit stabyhoun karakter heeft hij dan ook een consequente en tegelijkertijd vriendelijke opvoeding nodig. Wanneer hij dit mist, kan hij uitgroeien tot een moeilijke, labiele hond. Houd er bovendien rekening mee dat het geen hond is die je druk kan opleggen want dan klapt hij in. Dit maakt de stabij hond niet voor iedereen even geschikt.
Verder is het stabyhoun karakter ondernemend en zelfstandig, maar over het algemeen toch vrij onzeker. Hij kan ook heel moeilijk omgaan met nieuwe dingen en onverwachte gebeurtenissen. Het is een hond die houdt van de sleur en snel in de war is als dingen anders verlopen dan hij verwacht. Sta je ’s ochtends op en ga je normaal gezien altijd als eerste om de koffie? Dan is hij wellicht al onderweg naar de keuken om het te observeren. Als je dan ineens in de auto springt en naar je werk snelt, is hij de kluts soms helemaal kwijt en lijkt hij niet goed te begrijpen wat er zonet is gebeurd. Het kan dan even duren alvorens hij alles heeft verwerkt en weer verder kan.
Een gevolg van dit onzeker stabij karakter is ook dat hij best veel kabaal kan maken wanneer er volgens hem onheil dreigt, maar dat hij anderzijds te onzeker is om er zelf iets aan te doen. Hij waarschuwt zijn baasje wel, maar rekent verder op zijn baasje om het allemaal op te lossen en houdt zich het liefst op een afstand om de problemen te gadeslaan. Er zijn stabij honden die vanop een afstandje kabaal maken, maar er zijn er ook die dan letterlijk achter het muurtje zitten te gluren. Anderzijds meent hij nogal snel dat er problemen of gevaren zijn en kan iemand die voorbij het terrein wandelt al voldoende zijn om veel kabaal te maken.
Ten slotte is het stabij karakter heel onderzoekend en nieuwsgierig. Hij heeft dan ook de aanleg om in de problemen te komen. Zo kan hij zijn neus nogal onbesuisd achternagaan of kan hij denken dat het een goed idee is om eens lekker goed te ruiken aan een rat. Als het dan misloopt, zal hij veel kabaal maken en soms zelfs teleurgesteld reageren ten opzichte van zijn baasje. Hij verwacht dan ook echt dat zijn baasje hem een helpende hand biedt en voorkomt dat hij in de problemen komt. Dat zijn baasje helemaal niet in de buurt is, lijkt hem dan weinig te deren. Hij had er maar moeten zijn.
Beweging
De Friese stabij hond heeft veel beweging nodig en heeft daarnaast ook nood aan geestelijke uitdaging. Hij wil echt samenwerkingen aanknopen met zijn baasje en hij wil een functie hebben. Flinke wandelingen, spelen, rennen, apporteren en zwemmen zijn stuk voor stuk activiteiten waarin hij zijn energie kwijt kan raken. Het maakt hem daarbij niet uit of het slecht weer is of niet. Het heeft ook te maken met zijn routinematige aard: als je ’s ochtends normaal gezien als eerste gaat wandelen, dan ga je dat nu ook doen en het niet uitstellen omdat het toevallig pijpenstelen regent. Dankzij de juiste opvoeding leer je hem gelukkig aan dat jij nog steeds bepaalt wanneer het tijd is om te wandelen, maar weet wel dat hij zelfs dan op het gewone tijdstip toch stiekem vertrekkensklaar zal zijn.
De stabijhoun is een ideale hond voor allerlei hondensporten, zoals gehoorzaamheidstraining, triatlon, canicross, behendigheid, speuren, jachttraining en flyball. Net omwille van zijn veelzijdigheid en zijn hoog energieniveau zijn deze sporten zelfs aangeraden.
Omgang met kinderen en andere dieren
De stabyhoun is heel vriendelijk en verdraagzaam ten opzichte van mensen die hij kent. Ook met kinderen kan hij goed omgaan. Wel zal hij nog steeds duidelijk zijn grenzen aangeven. Vergeet je kinderen dus ook niet te leren dat ze een dier met respect moeten behandelen en laat kinderen natuurlijk nooit met een hond alleen. Ten opzichte van vreemden stelt hij zich meestal neutraal en terughoudend op. Hij kijkt dan een beetje de kat uit de boom en verwacht dat het baasje het oplost. Verder lijkt het hem weinig te deren hoe het baasje dat doet, bijvoorbeeld door ze de deur te wijzen of in huis te accepteren, maar ze moeten niet van hem verwachten dat hij ze daarom hartelijk gaat begroeten.
Met andere honden kan hij vaak ook goed omgaan. Wel heeft hij het door zijn nieuwsgierig stabyhoun karakter soms een beetje moeilijk om te weten waar de grenzen liggen. Ook hier moet het baasje hem soms een beetje tegen zichzelf beschermen, zeker als een andere hond geen zin heeft in gesnuffel.
Met katten kan hij wel omgaan als hij er goed mee is opgegroeid, maar let toch altijd op met kleine huisdieren. Kleine huisdieren kunnen altijd zijn jachtinstinct opwekken en dat kan problemen geven. Ook buiten is dat het geval en kan hij dan zomaar ineens de straat over gaan snellen. Nogmaals: hij verwacht dat jij hem tegenhoudt als dat niet veilig zou zijn.
Geschiedenis van de stabyhoun
De stabij stamt af uit de Friese Wouden in het oosten van het Nederlandse Friesland. Men neemt aan dat hij afstamt van spaniëls die destijds door de Spaanse machtshebbers zijn meegenomen en dat hij er vervolgens verder is ontwikkeld. Hierdoor vertoont hij gelijkenissen met andere hondenrassen zoals de kleine münsterländer die, hoewel ze elders zijn gefokt, ook afkomstig zijn van de Spaanse spaniëls.
De geschiedenis van de Friese stabij gaat in ieder geval tot het begin van de 19de eeuw terug. De hond werd vooral gefokt voor het jagen op vogels, vossen en mollen en het bewaken van het terrein (blaffen bij indringers). Daarnaast is het een goede zwemmer die bejaagd wild als watervogels op grote afstanden kan apporteren. Het is een echte allrounder die zijn taken goed doet, maar ook niet echt uitblinkt in een specifieke taak. Daarom werd hij aanvankelijk gehouden door landbouwers die te weinig geld hadden om verschillende honden te onderhouden. In 1942 werd het ras erkend en tegenwoordig wordt hij steeds vaker als gezinshond gehouden.
Tot op heden wordt de stabijhoun vooral in Friesland gehouden en komt het hondenras buiten Nederland niet zo vaak voor. Wel zijn er intussen al rasverenigingen in de Verenigde Staten, Canada, Engeland, Noorwegen, Finland, Denemarken en Zweden. Wereldwijd zouden er zo’n drie- tot vierduizend stabijs met een stamboom zijn.
Meer informatie over de stabijhoun
Aangezien de stabij een hond met een Nederlandse oorsprong is, is het maar logisch dat er ook in de Nederlandse literatuur het een en ander over te lezen valt. Wij hebben talloze boeken over de stabyhoun gelezen en er zijn zeker een aantal goede boeken die we aanbevelen.
Praktische informatie over de stabij hond
De stabij is een vrij gezonde hond die weinig bijzondere verzorging nodig heeft, maar voldoende speelplezier is wel op zijn plaats. Wil jij een stabij puppy kopen? Dan doe je er goed aan om vooraf even na te gaan wat je nog zoal nodig hebt. Hier vind je alle praktische informatie inclusief een aantal handige linkjes naar webshops waar je benodigdheden voor je stabij puppy kan kopen.
Verzorging van de stabyhoun
De vacht van de stabijhoun is vrij eenvoudig te verzorgen en een wekelijkse borstelbeurt zal over het algemeen voldoende zijn. Vooral de langere haren bij de poten, oren en oksels moeten daarbij goed worden uitgekamd zodat er geen klitten ontstaan. Vuil en modder verliest hij zelf heel goed en hij hoeft dus niet meteen een bad. Tijdens de rui is intensiever borstelen aangeraden en zal je toch dagelijks de kam boven moeten halen. Plukken hoeft in principe enkel aan de oren. De stabij heeft vaak wel wat overtollig haar onder de voetzolen en dit moet je wegknippen. Knip het wel nooit tussen de tenen weg. Ten slotte hebben zijn nagels, gebit, oren en ogen ook altijd wat aandacht nodig, maar hierin verschilt de stabyhoun niet van andere honden.
Voeding voor de stabij
Een stabij is een actieve hond en heeft over het algemeen dan ook meer koolhydraten nodig. Kies daarom bij voorkeur voor hondenvoer met dierlijke eiwitten. Stem het hondenvoer wel altijd af op zijn activiteitsniveau. Een stabij die meer sport, heeft energierijker hondenvoer nodig.
Speeltjes voor de Friese stabij
De Friese stabij houdt van spelen en dus zijn er veel spelletjes mogelijk, gaande van speurspelletjes tot apporteren of frisbeeën. Er is eigenlijk keuze zat en dat maakt het er natuurlijk niet eenvoudiger op. Ontdek op onderstaande pagina hondenspeeltjes die in ieder geval een goed idee zijn.
Reizen met de stabij
Op reis gaat de stabij graag mee. Het doorbreekt dan wel zijn routine, maar zijn nieuwsgierigheid weet veel te compenseren. Bovendien is hij gewoon liever bij zijn baasjes dan ergens alleen in een hondenhotel. De voorwaarde is natuurlijk wel dat het een actieve reis wordt want de Friese stabij is geen hond die naast het zwembad wil liggen. Verwacht je er maar aan dat hij dan ook zelf een plonsje waagt! Wil je je stabij hond meenemen op reis? Voorzie dan wel een goede bench voor onderweg.
Medische problemen bij de stabijhoun
De stabij is een vrij sterk ras, maar ook hier komen er een aantal erfelijke aandoeningen voor. Onder andere epilepsie, PRA en persisterende ductus arteriosus botalli komen wel vaker voor bij de stabij hond. Ook elleboog- en heupdysplasie zijn niet ongewoon. Daarnaast wordt een DNA-test voor de Von Willebrandsziekte (VWD) aangeraden. Dit is een verstoring van de bloedstolling waardoor wonden slecht genezen. De genenpoel is hoe dan ook beperkt en het risico op incest is groot. Daarom zal een goede stabij fokker heel gericht te werk gaan en goed nadenken over de bloedlijnen die worden gecombineerd. Om problemen te voorkomen, raden we aan om te kiezen voor een betrouwbare stabij fokker en een stabijhoun met stamboom. Daarnaast is het nemen van een goede hondenverzekering geen slecht idee.
Waar kan ik een stabij kopen?
In België is het nog vrij moeilijk om een stabij puppy te kopen, maar we kennen wel een goede Friese stabij fokker in België. Daarnaast zijn er veel fokkers in Nederland. Houd wel rekening met wachtlijsten want je bent heus niet de enige die zo’n schattige stabij puppy in huis wil halen. Onderstaande stabij fokkers kunnen we in ieder geval aanbevelen:
- Kennel Friese Stabyhoun ’t Schipperhofke in Blanden (BE)
- Friese Stabij kennel de Mussenhorst in Doetinchem (NL)
- Stabij fokker Út it suden in Duizel (NL)
- Friese Stabij kennel van d’n Boktse Bimt in Eindhoven (NL)
- Stabijkennel fan de Haersterwei in Marum (NL)
- Friese stabijkennel Van de Voorbaen in Blaricum (NL)
- Friese stabijkennel Fan ’t Punthûs in Naaldwijk (NL)
- Stabij fokker Duchesse De Hedwige in Terhole (NL)
- Stabijkennel fan de Moaie Hôvingen in Schoonhoven (NL)
- Stabijkennel Fan it Heidehiem in Nijverdal (NL)
Voor wie is de Friese stabij een geschikte hond?
De Friese stabij is een goede hond voor wie intensief met ‘m wil werken. Het kan een gezinshond zijn, maar voldoende beweging is toch echt wel aangewezen. Het gaat dan niet alleen om fysieke uitdagingen maar ook om het mentale, bijvoorbeeld door middel van gehoorzaamheidstraining. Met kinderen en andere honden kan hij om, maar met kleinere huisdieren heeft hij het vaak moeilijk. Daarnaast heeft de Friese stabij een consequente maar zachte opvoeding nodig. Een baasje met voldoende ervaring met honden is dan ook aangeraden.
Veelgestelde vragen over de stabij
- Is een Friese stabij slim?
Naar hondenstandaarden wel. Het is een intelligente hond die snel dingen aanleert. Anderzijds kan hij best wel koppig zijn en dat dat zeggen dat hij niet automatisch alle bevelen gaat opvolgen.
- Hoe vaak moet ik de stabij uitlaten?
Zorg dat de stabij een grote tuin heeft waarin hij reeds veel kan bewegen. Een volwassen stabij moet minstens drie keer per dag worden uitgelaten.
- Hoe schrijf je stabij?
Zoals het hierboven is geschreven en zonder hoofdletter (“stabij”). Je kan het ook schrijven als “stabijhoun” (“houn” is het Friese woord voor hond). Ook de Engelse schrijfwijze “stabyhoun” is mogelijk.
- Wanneer is een stabij uitgegroeid?
Elke hond groeit op zijn eigen tempo en er zijn toch wel grote verschillen mogelijk. Meestal is de stabij tussen het eerste en tweede levensjaar volgroeid.
- Is een Friese stabij waaks?
Ja, maar het is geen geboren waakhond. Hij zal zeker blaffen en zijn baasje op de hoogte brengen, maar hij zal zelden zelf indringers verjagen.
- Is een Friese stabij een jachthond?
Ja. De Friese stabij werd altijd al gefokt als jachthond. Hij is vooral goed in het aanwijzen van wild. Hij zal dan stokstijf gaan staan en met zijn neus richting het wild wijzen. Na het schieten haalt hij het wild voor de jager op.
- Wat betekent stabij?
Stabij is een verkorting van de woorden “sta mij bij”. Het verwijst naar het multifunctioneel karakter van een hond die voor allerlei taken werd gebruikt en die de landbouwer of jager daarin bij diende te staan.
- Wat kost een stabij?
De Algemene Vergadering van de Nederlandse Vereniging voor Stabij- en Wetterhounen heeft de maximumprijs in 2017 vastgesteld op 900 euro. Belgische stabij fokkers of Nederlandse stabij fokkers die niet bij de vereniging zijn aangesloten, kunnen afwijkende tarieven hanteren. Over het algemeen moet je inderdaad rekenen op zo’n 900 euro voor een stabij puppy.
- Waar leven Friese stabij honden?
De stabij hond is een gefokte hond die niet in het wild voorkomt. Hij is oorspronkelijk afkomstig uit Friesland en hier is hij dan ook vaak terug te vinden, maar tegenwoordig zie je de stabijhoun ook steeds vaker buiten Friesland en Nederland gehouden worden.
Een reactie achterlaten